idż do fizyka kwantowa.
1. Rozkład dwumienny; przykłady. Liczba stanów dozwolonych dla układu makroskopowego.
2. Definicja i własności temperatury bezwzględnej; temperatura układów w równowadze cieplnej; pomiar temperatury.
3. Entropia (definicja mikroskopowa, małe przekazy ciepła); stan równowagi.
4. Układ kontaktujący się termicznie ze zbiornikiem ciepła (rozkład kanoniczny).
5. Paramagnetyzm (prawo Curie). Ciepło właściwe oscylatora harmonicznego.
6. Średnia energia i średnie ciśnienie gazu doskonałego.
7. Twierdzenie o wiriale w zastosowaniu do gazu doskonałego. Gazy rzeczywiste.
8. Ogólne równanie stanu gazów doskonałych.
9. Twierdzenie o ekwipartycji energii (wyprowadzenie i przykłady).
10. Maxwellowski rozkład prędkości.
11. Entropia gazu doskonałego; równanie adiabaty.
12. Zasady termodynamiki i związki statystyczne. Sprawność silnika. Cykl Carnota.
13. Potencjały termodynamiczne (wyprowadzenia) i tożsamości Maxwella.
14. Prawo Steana-Boltzmana. Prawo Wina.
15. Stan równowagi pomiędzy fazami; równanie Clausiusa - Clapeyrona.
16. Układy otwarte. Statystyki kwantowe. Granica klasyczna.
17. Rozkład Plancka.
18. Gęstość stanów w przestrzeniach 1, 2, 3-wymiarowych. Periodyczne a sztywne warunki brzegowe.
19. Gaz elektronów swobodnych.
20. Półprzewodniki: gęstość nośników, prawo działania mas, potencjał chemiczny.
|
Notatki do wykładu z FIZYKI STATYSTYCZNEJ.
Opracowali: J. Ropka, B. Wróbel. Konsultacje: J. Wolny
15. Stan równowagi pomiędzy fazami; równanie Clausiusa - Clapeyrona.

Oznaczamy przez N1 liczbę cząsteczek substancji znajdujących się w fazie 1, a przez N2 liczbę cząsteczek substancji znajdujących się w postaci odpowiadającej fazie 2.
Czy w stanie równowagi scharakteryzowanym określoną temperaturą T i ciśnieniem będzie istnieć tylko faza 1, czy tylko faza 2, czy też będą mogły istnieć obie fazy równocześnie? Ponieważ utrzymujemy stałe wartości temperatury T i ciśnienia p, więc na te pytania można odpowiedzieć badając całkowitą energię swobodną G układu.
 |
G=G1+G2 |
gdzie G1 jest energią swobodną fazy 1, a G2 jest energią swobodną fazy 2. |
W zadanej temperaturze i ciśnieniu średnia energia, entropia i objętość poszczególnych faz układu są proporcjonalne do dostępnej przestrzeni fazowej:
i 
 |
 |
energia swobodna liczona na cząsteczkę i-tej fazy w określonej
temperaturze T i przy ciśnieniu p.
|
G=N1g1+N2g2
Jeżeli obie fazy współistnieją w stanie równowagi, wartości N1 i N2 muszą
być takie, by G było minimalne. Więc G musi pozostać stałe
dla nieskończenie małych zmian N1 i N2 ,
a więc
|
|
|
Dla współistnienia dwóch faz w stanie równowagi |
|
Jeżeli T i p są takie, że g1 < g2, to G ma minimalną wartość, o ile wszystkie cząsteczki substancji znajdują się w fazie 1, tak że G=Ng1. Wtedy w stanie równowagi może istnieć tylko faza 1.
Jeżeli T i p są takie, że g1 > g2 , to G ma wartość min., gdy wszystkie cząsteczki substancji są w fazie 2,
tak że G=Ng2. Wtedy tylko faza 2 może istnieć w stanie równowagi.
Natomiast, jeżeli T i p mają takie wartości, że g1 = g2 , dowolna liczba N1 cząsteczek fazy 1 może współistnieć w stanie równowagi z N2 cząsteczkami.
 |
Miejsce geometryczne punktów odpowiadających takim wartościom T i p, dla których g1 = g2, przedstawia krzywa równowagi faz, wzdłuż której obie fazy mogą współistnieć w stanie równowagi. |
Równanie Clausiusa-Clapeyrona
Zauważmy, że jeżeli mamy do czynienia z jakąś ilością substancji, złożoną np. z N cząsteczek, to zmianę entropii i objętości związaną z transformacją fazy można obliczyć jako:
Ponieważ przy zmianie stanu skupienia zachodzi także zmiana entropii, więc musi nastąpić pochłanianie ciepła. To utajone ciepło przemiany fazowej L12 określamy jako ciepło pochłonięte w przypadku, gdy określona ilość fazy 1 przechodzi w fazę 2, o ile obie fazy współistnieją w stanie równowagi. Ponieważ proces zachodzi w stanie w temperaturze T, to równanie Clausiusa - Clapeyrona może być napisane w postaci :

Na przykład: dla danej przemiany mierząc zależność temperatury przemiany od ciśnienia mo-żemy określić ciepło przemiany.
góra
|